Win Knowlton: O Αμερικανός ζωγράφος που λατρεύει την Ελλάδα αποτυπώνει την κλιματική κρίση
O Αμερικανός ζωγράφος εκθέτει για πρώτη φορά τα έργα του στην Αθήνα
Συνέντευξη στον Άρη Γαβριελάτο
O ήδη καταξιωμένος Γουίν Νόουλτον πριν από μερικά χρόνια αποφάσισε να αφήσει τα εργαλεία γλυπτικής στην άκρη και να καταπιαστεί με τη ζωγραφική. Με έδρα του το Βερολίνο σήμερα, ο 72χρονος Νεοϋορκέζος εκθέτει για πρώτη φορά στην Αθήνα, παρότι επισκέπτεται τακτικά τη χώρα μας από το 1973. Eργα του έχουν φιλοξενηθεί στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (ΜoΜΑ) και το PS1 στη Νέα Υόρκη, ενώ σημαντικοί πολιτιστικοί φορείς, όπως η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσινγκτον, το Museum of Fine Arts του Χιούστον, το Whitney Museum of American Art, το Brooklyn Museum και το Princeton University, έχουν δουλειές του στη μόνιμη συλλογή τους. Στην αθηναϊκή έκθεση «Weather or not», σε επιμέλεια της Ελένης Φαροπούλου στην Kourd Gallery, θα γνωρίζουμε τον ζωγράφο Νόουλτον μέσα από θέματα με πυρήνα τη φύση και τα καιρικά φαινόμενα.
Gala: Τι θα δούμε στην έκθεσή σας;
Γουίν Νόουλτον: Αυτή είναι η πρώτη φορά που συνδυάζω τη χρήση φωτογραφίας και ζωγραφικής. Στην Kourd Gallery θα δείτε πίνακες τοποθετημένους σε φωτογραφίες ως μια προσπάθεια να ξεφύγω εντελώς από τον λευκό τοίχο, τη δομή του λευκού κουτιού. Χρησιμοποίησα ακρυλικά χρώματα και ο λόγος είναι ότι συμπεριφέρονται διαφορετικά, στεγνώνουν γρήγορα και έχουν πλαστικότητα.
G.: Εχετε εργαστεί ως κηπουρός. Πώς προέκυψε αυτή η ενασχόληση ενώ ήσασταν ήδη γνωστός δημιουργός; Γ.Ν.: Είχα μια αξιόλογη καριέρα στην τέχνη στη Νέα Υόρκη τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, συνδεδεμένη επίσης με την επερχόμενη κλιματική αλλαγή. Ημουν περισσότερο γλύπτης τότε, με αφηρημένα σχέδια μεν αλλά εμπνευσμένα από τη φύση. Μετά η καριέρα μου στην τέχνη άρχισε να σβήνει, δεν αγόραζαν τα έργα μου, κάτι που είναι φυσιολογικό για τους περισσότερους καλλιτέχνες. Επρεπε να βρω μια δουλειά και δοκίμασα τη διδασκαλία αλλά και τη γεμολογία. Μετά ήρθε η κηπουρική. Την αντιμετώπισα ως μια μορφή τέχνης. Εχει χρώμα, υφή, δίνει μορφή στον χώρο και το μόνο που είναι πραγματικά διαφορετικό από άλλες τέχνες είναι ότι τα φυτά μεγαλώνουν.
G.: Κατάγεστε από τη Νέα Υόρκη και ζείτε στο Βερολίνο. Ποια είναι η σχέση σας με την Ελλάδα; Γ.Ν.: Στην Ελλάδα ήρθα πρώτη φορά το 1973, ακριβώς στην πτώση της χούντας. Ημουν ένας νεαρός χίπης και επιστρέφοντας από την Ινδία σταμάτησα στην Ελλάδα. Από τότε έχω έρθει στη χώρα σας πάνω από 10 φορές. Εχω επισκεφτεί πολλά μέρη και αγαπώ τα νησιά και ιδιαίτερα την Αστυπάλαια, όπου γνώρισα και τη σύζυγό μου που είναι Γερμανίδα. Μια σημαντική γνωριμία στην Ελλάδα ήταν και η Ελένη Φαροπούλου, βέβαια, που κατέληξε και στην πρόσκληση να εκθέσω τους πίνακές μου στην Αθήνα.
G.: Μου αρέσει να ρωτάω τους καλλιτέχνες αν έχουν μια ρουτίνα, ένα πρόγραμμα κατά τη διάρκεια της δουλειάς τους… Γ.Ν.: Είναι θέμα έμπνευσης. Δεν είμαι ο τύπος του «9 με 5» πάντως. Συχνά χάνω τον χρόνο μου όλη μέρα και μετά, αν πρέπει να πάω κάπου το βράδυ, μου ’ρχεται μια τρελή όρεξη για δουλειά για μια-δύο ώρες. (γελάει) Αλλες μέρες μπαίνω στο στούντιο από νωρίς και δουλεύω ασταμάτητα. Οι έξι ώρες εργασίας είναι γενικά μια καλή συνθήκη για μένα και όταν δεν δουλεύω, νιώθω λίγο δυστυχισμένος.
«Σε κάποιους πίνακες θα δείτε φωτιά. Τους έφτιαξα την εποχή που βρισκόμουν στην Αθήνα και τα περίχωρα καίγονταν. Μύριζα, έβλεπα τον καπνό»
G.: Στα έργα σας απολαμβάνουμε τη μινιμαλιστική, αφηρημένη οπτική σας. Πώς οδηγηθήκατε να εκφραστείτε για τη φύση και την κλιματική αλλαγή με αυτόν τον τρόπο; Γ.Ν.: Νομίζω ότι στους πίνακές μου είναι ξεκάθαρο το θέμα της κλιματικής αλλαγής. Σε κάποιους θα δείτε φωτιά. Τους έφτιαξα την εποχή όπου τα περίχωρα της Αθήνας καίγονταν. Βρισκόμουν στην πόλη και μύριζα, έβλεπα τον καπνό. Και βέβαια ήταν και οι φωτιές στην Καλιφόρνια. Δεν εστιάζω εγώ στη φωτιά, δυστυχώς η φωτιά «έμπαινε» διαρκώς στο στούντιο. Σε κάποιους πίνακες έχω κάνει κίτρινο ουρανό, είτε από τον καπνό είτε από τη σκόνη που έρχεται από την Αφρική. Νομίζω ότι συχνά, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στο τοπίο, οι ζωγράφοι μπορούμε να είμαστε μπροστά από την εποχή μας και το ύφος του τοπίου. Είναι σαν το αυγό και την κότα. Η τέχνη έρχεται πριν από την πραγματικότητα ή η πραγματικότητα πριν από την τέχνη; Οταν ζωγραφίζω, προσπαθώ να πιάσω τη διάθεση της στιγμής, να αφήσω τη διάθεση να με βρει μέσα στον πίνακα. Και δεν ξέρω πάντα πού θα με οδηγήσει. Είναι ένας διάλογος.
Ο Γουίν Νόουλτον επισκέπτεται την Ελλάδα από το 1973 και μάλιστα γνώρισε τη Γερμανίδα σύζυγό του στην Αστυπάλαια
G.: Εχει νόημα να συγκρίνουμε τη γλυπτική με τη ζωγραφική; Γ.Ν.: Δεν τα συγκρίνω, αν και μπορούμε να πούμε ότι και οι δύο είναι μορφές οπτικής τέχνης. Νομίζω ότι η γλυπτική δεν είναι κάτι που αγοράζεις εύκολα κι ένας λόγος είναι ότι χρειάζεσαι χώρο για να την τοποθετήσεις. Ολοι, όμως, έχουν τέσσερις τοίχους για έναν πίνακα. Προσωπικά, «μετακόμισα» από τη γλυπτική στη ζωγραφική εν μέρει επειδή σκέφτηκα ότι ο χρόνος μου εκεί αρχίζει να τελειώνει και ήθελα να κινηθώ όσο πιο γρήγορα μπορούσα με τον δικό μου τρόπο.
G.: Πώς ήταν αυτή η μετάβαση λοιπόν; Γ.Ν.: Δεν ήταν ένα τεράστιο άλμα για μένα. Μετακομίζοντας στο Βερολίνο πούλησα όλο μου τον εξοπλισμό γλυπτικής στη Νέα Υόρκη. Αποφάσισα ότι στη Γερμανία δεν θα αγόραζα ένα ολόκληρο νέο σετ εργαλείων που μετά θα χρειαζόταν να βρω ένα στούντιο το οποίο θα πρέπει να συντηρήσω οικονομικά. Αν ζήσω μέχρι τα 90, έχω ακόμα 20 χρόνια και θέλω να προχωρήσω. Ξέρετε, προσπαθώ στη ζωή μου να ταξινομώ τα πράγματα. Τι είναι αυτή η πέτρα; Τι είναι αυτό το πουλί που βλέπω; Αυτό το πράγμα βυθίζεται στο μυαλό μου και στη συνέχεια βγαίνει με διάφορους τρόπους στο έργο, είτε μέσα απ’ το χρώμα είτε μέσα από τη μορφή.
G.: Τι θα συμβουλεύατε τους νέους που προσπαθούν να βρουν τον δρόμο τους στην τέχνη; Γ.Ν.: Συνεχίστε να δουλεύετε. Μη συγκρίνετε τον εαυτό σας ή την καριέρα σας με άλλους. Είχα φίλους που ήταν φοβερά αγχωμένοι και εστίαζαν στην καριέρα τους. Εφτασαν μεν εκεί που ήθελαν, αλλά εις βάρος της τέχνης τους. Επίσης, ένας νέος καλλιτέχνης πρέπει να βάλει το έργο του σε προτεραιότητα και να υποστεί τις όποιες συνέπειες ◆
info
Η έκθεση του Γουίν Νόουλτον «Weather or not» φιλοξενείται στην Kourd Gallery (Κασσιανής 2 & Φαναριωτών, Αθήνα, τηλ.: 210 6426573, gallerykourd.gr) έως τις 27/9.
